Fonksiyonel Tıp Nedir?
Fonksiyonel Tıp, hastalıkların semptomları yerine nasıl ve neden oluştuğunu araştıran, her bir birey için hastalığın kök sebeplerine kişiye özel bir yaklaşımla inerek, sağlığı geri kazanmayı hedefleyen bir tıp yaklaşımıdır. Fonksiyonel Tıp, Alternatif Tıp değildir ve hastalıkları bütünsel bir çerçevede ele alır.
Fonksiyonel Tıp Modeli, hastaların ve uygulayıcıların hastalığın kök sebeplerini ve optimal iyilik halini bulmak için birlikte çalışmasına izin veren, kişiselleştirilmiş, hasta merkezli ve bilim odaklı bir modeldir. Her hastanın genetik, biyokimyasal ve yaşam tarzı faktörlerini araştırıp anlayarak, bu bilgileri kişisel tedavi ve uygulamalara dönüştürerek gelişmiş hasta sonuçları elde etmek üzere çalışır.
Semptomlar yerine kök sebeplere odaklanarak, uygulayıcıların hastalığın karmaşık nedenlerini anlamalarına yönelik çalışmalara imkan verir. Bir semptom farklı birçok sebepten kaynaklanabileceği gibi, tam tersi şekilde, tek bir sebep ortaya çıkan birçok rahatsızlığın altında yatan durum olabilir. Sonuç olarak Fonksiyonel Tıp uygulamaları hastalığın her bireyde farklı seyredebilen göstergelerini hedefler.
Bu kapsamda Fonksiyonel Tıp, kişiye bütünsel yaklaşan bir bakış açısına sahiptir. Kişinin doğumundan -hatta anne karnından- itibaren yaşam hikayesi, beslenme şekli, yaşam tarzı, duygusal ve fiziksel geçmişi, sağlık geçmişi, hareket alışkanlıkları, stres seviyesi ve hayata bakışını bütünsel olarak değerlendirir. Bu yaklaşımla kişiye özel gelişen rahatsızlıkların kök sebebine inmek için hayatının her alanına bakarak yine kişiye özel bir sağlık yaklaşımı geliştirmeyi hedefler.
Günümüzde gittikçe daha fazla duyduğumuz Diyabet, Eklem iltihabı Hastalıkları, Depresyon, Otizm, Dikkat bozuklukları, Sindirim ve Bağırsak sorunları, Alerjiler, Astım, Tiroid ve hatta Kanser gibi Kronik Hastalıklar artmaya devam ediyor.
Kronik hastalıkların artışının arkasında yatan sebepler;
-
Doğal olandan uzaklaşan besinler ve beslenme alışkanlıklarımız,
-
İnsan doğasıyla örtüşmeyen kısıtlı hareketli yaşam tarzımız ve doğayla kısıtlı temasımız
-
Çevresel toksik etmenler,
-
Kronik stres,
-
Eskiye nazaran zayıf veya güvensiz sosyal ilişkiler,
-
Ekonomik kaygılar
-
Yaşlanan nüfus yapısı olarak öne çıkmaktadır
Fonksiyonel Tıp özellikle kronik hastalıkların iyileşmesi konusunda ciddi başarılar elde etmiş ve etmeye devam eden bir yaklaşımdır. Fonksiyonel Tıp ile tedavi; yine kişiye özel yaşam tarzı değişiklikleri, doğru beslenme ve besin destekleri, çevresel toksik yükün yönetimi ve stres yönetimi olarak dört temel esasa dayanır.
Fonksiyonel Tıpta 5-R Protokolü*
Fonksiyonel Tıp Yaklaşımında “Bağırsakların İyileştirilmesi” birçok bağışıklık sistemi rahatsızlığının geri döndürülmesi noktasında öneme sahiptir.
Amerika’da 1991 yılında kurulan Fonksiyonel Tıp Enstitüsü (IFM - Institute for Functional Medicine) tarafından belirlenen 5 aşamalı bağırsak iyileştirme protokolü Dünya’nın her yerinde bulunan Fonksiyonel Tıp Uygulayıcıları (Doktorlar, diyetisyenler ve Sağlık Koçları) tarafından uygulanmaya devam etmektedir. 5 R Protokolü aşağıdaki bileşenlerden oluşur;
REMOVE – Uzaklaştır: Kişinin hassasiyet, reaksiyon veya intolerans gösterdiği besinleri beslenme planından uzaklaştırmak.
REPLACE – Yerine Koy: Eksikliği söz konusu olabilecek hidroklorik asit, safra veya sindirim enzimleri gibi enzimleri yerine koymak. Besin reaksiyonu olan kişilerde sindirime yardımcı enzimlerle ilgili bir eksikliğin olabileceğini ve bu sebeple proteinleri tam olarak parçalayıp sindiremediklerini göz önüne almak.
REINOCULATE – Yeniden inşa et: Bağırsak florasını yeniden inşa etmek.
REPAIR –Tamir et: Kemikli ilik suyu, Kolajen, L-Glutamin gibi besin öğeleriyle Bağırsak duvarını tamir etmek.
REBALANCE – Dengele: Yaşam tarzını meditasyon, sağlıklı iş yaşam dengesi, yetişkin gereksinimlerine ve eğlenceye zaman ayırarak dengelemek. İnsanlar eğlencenin ve stresi azaltmanın bağırsak sağlığı üzerindeki etkilerini unutuyorlar.
* IFM (Institute for Functional Medicine) resmi internet sitesinde yayınlanan 5-R Protokolünden çevrilmiştir. https://www.ifm.org/news-insights/5r-framework-gut-health/